მსოფლიოს მოსახლეობა

ჩვენს პლანეტაზე 2010 წლის ივნისში, მოსახლეობის რაოდენობა 6,825,900,000-ზე მეტი იყო, შეერთებული შტატების ბიუროს აღწერის მიხედვით. 2012 წლის 1 ივნისის[1] მონაცემებით კი მოსახლეობის რაოდენობამ 7 მილიარდს გადააჭარბა და ყოველ 5 დღეში კიდევ მილიონი იბადება.[2] ახლა მსოფლიოში 10-ჯერ მეტი ადამიანია, ვიდრე 400 წლის წინ იყო. მოსახლეობის ზრდის ტემპის დაჩქარებაში დიდი როლი ითამაშა, ისეთმა ფაქტორებმა, როგორიცაა სოფლის მეურნეობის მექანიზაცია და მსოფლიოში მოსავლიანობის გაზრდა, ცხოვრების პირობებისა და სამედიცინო მომსახურების გაუმჯობესება, რისი წყალობითაც გაიზარდა სიცოცხლის ხანგრძლივობა. ამასთან, შობადობის დონე მსოფლიოს ბევრ ნაწილში კვლავინდებურად მაღალია. დემოგრაფთა შეფასებით, თუ მოსახლეობის ზრდა ამ ტემპით გაგრძელდა, 2200 წლისთვის, შესაძლოა, 20 მილიარდ კაცს მიაღწიოს. ამჟამად მოსახლეობის ზრდა იმ ქვეყნების ხარჯზე ხდება, რომელთა მრეწველობა და ტექნოლოგიები სათანადოდ არ არის განვითარებული.

შობადობის ტემპის მიხედვით ევროპა და ჩრდილოეთი ამერიკა, სადაც განვითარებული მრეწველობისა და მოწინავე ტექნოლოგიების მქონე ქვეყნების უმეტესობა შედის, ძალზე ჩამორჩება აზიასა და აფრიკას, ასევე ცენტრალურ და სამხრეთ ამერიკას.

მსოფლიოს 16 უდიდესი ქვეყანა მოსახლეობის მაჩვენებლის მიხედვით:

1) ჩინეთი 1,338,010,000
2) ინდოეთი 1,181,790,000
3) ამერიკის შეერთებული შტატები 309,473,000
4) ინდონეზია 231,369,500
5) ბრაზილია 193,037,000
6) პაკისტანი 169,724,500
7) ბანგლადეში 162,221,000
8) ნიგერია 154,729,000
9) რუსეთი 141,927,297
10) იაპონია 127,530,000
11) მექსიკა 107,550,697
12) ფილიპინები 92,226,600
13) ვიეტნამი 85,789,573
14) გერმანია 81,882,342
15) ეთიოპია 79,221,000
16) ეგვიპტე 78,357,000

წყარო: 1) http://ka.wikipedia.org/

2)
http://www.google.ge/search?q=%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90&hl=en&tbo=d&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=gisRUaPXK4WD4ASDmoGQDA&ved=0CAoQ_AUoAA&biw=1440&bih=688&sei=misRUaksjfXhBJezgKAM

3) http://www.youtube.com/

სამხრეთი კავკასია

სამხრეთი კავკასია, გეოგრაფიული მხარე ევროპისა და აზიის შესაყართან, კავკასიონის მთავარი წყალგამყოფი ქედის სამხრეთით მდებარე ნაწილი კავკასიისა. იგი მდებარეობს კავკასიონის ქედის სამხრეთით შავ ზღვასა და კასპიის ზღვას შორის. სამხრეთი კავკასიას განეკუთვნება კავკასიონის სამხრეთი კალთის უმეტესი ნაწილი, კოლხეთისა და მტკვრის მთავარშორისო ბარი, სამხრეთი კავკასიის მთიანეთი, თალიშის მთები და ლენქორანის დაბლობი. სამხრეთ კავკასიის ტერიტორიაზე მდებარეობს 3 სუვერენული სახელმწიფო: აზერბაიჯანი

,

საქართველო,

სომხეთი

სახელმწიფო დედაქალაქი ფართობი მოსახლეობა
აზერბაიჯანი ბაქო 86,6 8.177.717
საქართველო თბილისი 69,7 4.630.841
სომხეთი ერევანი 29,8 3.200.000

საბჭოთა ეპოქაში ამ მხარეს ამიერკავკასია ერქვა, რასაც პოლიტიკური შეფერილობა ჰქონდა, ვინაიდან იგი გამოხატავდა მდებარეობას პოლიტიკური ცენტრის მიმართ. იგი შეესაბამება რუსულ „ზაკავკაზიეს“. ეს ტერმინი პოზიციური ხასიათისაა და გულისხმობს იმ ტერიტორიას, რომელიც რუსეთისათვის კავკასიონის გადაღმაა („ზა კავკაზომ“), ხოლო საქართველოსთვის — კავკასიონის გადმოღმა (ამიერ). სამხრეთი კავკასია გეოგრაფიული ტერმინია.

წყარო: 1) wikipedia.ge

2) http://www.google.ge/

ჰემატოლოგია

რას გვიჩვენებს სისხლის საერთო ანალიზი

სისხლის საერთო ანალიზს სხვაგვარად სისხლის კლინიკურ ანალიზს უწოდებენ. მას ყველაზე ხშირად მიმართავენ სხვადასხვა დაავადების დიაგნოზირებისთვის. ამ ანალიზით განსაზღვრული პარამეტრები ფიზიოლოგიური თუ პათოლოგიური ფაქტორების საპასუხოდ განვითარებულ ორგანიზმის რეაქციას ასახავს.

სისხლის საერთო ანალიზი გვიჩვენებს:

ერითროციტების რაოდენობას,

ერითროციტების დალექვის სიჩქარეს (ედს),

ჰემოგლობინის შემცველობას,

ჰემატოკრიტს,

ლეიკოციტების რაოდენობას,

ლეიკოციტურ ფორმულას.

აღნიშნული გამოკვლევისთვის მასალას (სისხლს) თითიდან ან ვენიდან იღებენ. უტყუარი პასუხის მისაღებად უმჯობესია ანალიზი უზმოზე ჩააბაროთ. ერითროციტები ანუ სისხლის წითელი უჯრედები ორგანიზმში აირთა ცვლას ემსახურებიან. მათ ფილტვებიდან ქსოვილებში ჟანგბადი გადააქვთ, უჯრედებს კი ცხოველმყოფელობის შედეგად წარმოქმნილი ნახშირორჟანგისგან ათავისუფლებენ. ერითროციტების ნაკლებობა ანემიის დროს ვითარდება. ეს ისეთი მდგომარეობაა, როდესაც ქსოვილები სათანადო ოდენობის ჟანგბადს ვერ იღებენ. არც ერითროციტების რაოდენობის მკვეთრი მომატებაა კარგის ნიშანი – ეს ე. წ. პოლიციტემიაა, რომლის დროსაც სისხლის უჯრედების გროვებად შეჯგუფება-შეწებებისა და წვრილი სისხლძარღვების – კაპილარების დაცობის საფრთხე იქმნება. სისხლში ერითროციტების რაოდენობა იკლებს სტრესის, შიმშილობის, ძლიერი ფიზიკური დატვირთვის, რკინის, ცილის, ვიტამინის დეფიციტის შედეგად განვითარებული ანემიის, ავთვისებიანი სიმსივნის მეტასტაზირების დროს.

ერითროციტების რაოდენობის მომატება მიუთითებს:

ფილტვების ქრონიკულ დაავადებაზე,

გულის თანდაყოლილ მანკზე,

ლეიკოზზე.

ერითროციტების დალექვის სიჩქარე (ედსი) გვიჩვენებს, რამდენად სწრაფად გამოილექება სისხლის პლაზმიდან ერითროციტები სპეციალურ მინის ჭურჭელში. როდესაც ორგანიზმში ანთებითი პროცესი მიმდინარეობს, ერითროციტები ნორმასთან შედარებით ბევრად უფრო სწრაფად ილექება. ედსი კლინიცისტებს ანთებითი პროცესის დიაგნოსტიკაში ეხმარება, განსაკუთრებით – მაშინ, როდესაც ლეიკოციტების (სისხლის თეთრი უჯრედების) რაოდენობა ნორმის ფარგლებშია. ნორმაში ქალებს მამაკაცებზე მაღალი ედსი აქვთ. ეს მაჩვენებელი კიდევ უფრო იმატებს ორსულობის პერიოდში.

მაღალი ედსი მიანიშნებს:

მწვავე ან ქრონიკულ ანთებით დაავადებაზე (პნევმონიაზე, ოსტეომიელიტზე, ტუბერკულოზზე, სიფილისზე და სხვა),

მოწამვლაზე,

მიოკარდიუმის ინფარქტზე,

ძვლის მოტეხილობასა და ზოგადად ტრავმაზე,

ანემიაზე,

თირკმლის პათოლოგიაზე,

სიმსივნურ პროცესზე და სხვა.

ედსი იმატებს ოპერაციის შემდგომ პერიოდში, აგრეთვე – ზოგიერთი მედიკამენტის მიღებისას. ერითროციტების დალექვის სიჩქარე იკლებს შიმშილობისა და კუნთოვანი მასის შემცირებისას, კორტიკოსტეროიდების მიღებისას. ჰემოგლობინი ერითროციტების ძირითადი კომპონენტია. მისი მთავარი ფუნქცია აირთა ცვლა (ანუ ჟანგბადისა და ნახშირორჟანგის ტრანსპორტი) და მჟავატუტოვანი წონასწორობის შენარჩუნებაა. სისხლის წითელ ფერს სწორედ ჰემოგლობინი განსაზღვრავს. სისხლში ამ კომპონენტის ოდენობაზეა დამოკიდებული, რამდენად კარგად შეასრულებს იგი თავის ფუნქციას ჟანგბადის გადატანის თვალსაზრისით. ჰემოგლობინის მაჩვენებელი მამაკაცებს ქალებთან შედარებით რამდენადმე მაღალი აქვთ. სისხლში ჰემოგლობინის ოდენობა მცირდება რკინის დეფიციტის (რკინა ჰემოგლობინის მთავარი საშენი მასალაა), სისხლის სხვადასხვა დაავადებისა და მათთან დაკავშირებული ქრონიკული პათოლოგიების დროს. გარდა ამისა, დაბალი ჰემოგლობინი ძლიერი სისხლდენის მანიშნებელია. ჰემოგლობინის მომატება (მაღალი ჰემოგლობინი) სისხლის ზოგიერთ დაავადებაზე მეტყველებს. ამ დროს სისხლის კლინიკური ანალიზი ერითროციტების რაოდენობის მომატებასაც ავლენს. მაღალი ჰემოგლობინი დამახასიათებელია ადამიანებისთვის, რომელთაც გულის თანდაყოლილი მანკი ან ფილტვ-გულის უკმარისობა აღენიშნებათ. ჰემოგლობინის ოდენობამ შესაძლოა ფიზიოლოგიური მიზეზითაც მოიმატოს. ასეთი რამ ემართებათ მფრინავებს ფრენის შემდეგ, მთამსვლელებს, საზოგადოდ, მნიშვნელოვანი ფიზიკური დატვირთვის შემდეგ და სხვა შემთხვევებში. ჰემატოკრიტი იმაზე მიუთითებს, სისხლის საერთო მოცულობის რა ნაწილი უკავიათ ერითროციტებს. ის პროცენტებში გამოისახება. მაგალითად, ჰემატოკრიტი – 38 იმას ნიშნავს, რომ სისხლის მოცულობის 38%-ს ერითროციტები შეადგენენ. ლეიკოციტები ორგანიზმს ინფექციისგან იცავენ. ისინი აქტიურად ებრძვიან ვირუსებს, ბაქტერიებსა და სხვა მიკროორგანიზმებს.

ლეიკოციტების რაოდენობა მნიშვნელოვნად იმატებს:

ინფექციური დაავადების დროს,

დამწვრობისა და ტრავმის დროს,

მიოკარდიუმის, ფილტვის, თირკმლისა და ელენთის ინფარქტის დროს,

მწვავე და ქრონიკული ანემიების დროს,

ავთვისებიანი სიმსივნური პათოლოგიის დროს.

ლეიკოციტების რამდენადმე მომატება აღენიშნებათ ქალებს მენსტრუაციის წინა პერიოდში, ორსულობის მეორე ნახევარში და მშობიარობის დროს.

ლეიკოციტების რაოდენობა მცირდება:

ზოგიერთი ინფექციური პათოლოგიის (მალარია, შიდსი, მუცლის ტიფი, გრიპი, წითელა და სხვა) დროს,

რევმატოიდული ართრიტის დროს,

სხივური დაავადების დროს,

თირკმლის უკმარისობის დროს,

ზოგიერთი მედიკამენტის (ანთების საწინააღმდეგო და ტკივილგამაყუჩებელი პრეპარატების) მიღების დროს,

ძვლის ტვინის პათოლოგიის დროს,

ანაფილაქსიური შოკისა და განლევის დროს.

ლეიკოციტური ფორმულა. ლეიკოციტების ძირითად ტიპს შეადგენენ ნეიტროფილები, ლიმფოციტები, მონოციტები, ეოზინოფილები და ბაზოფილები. ლეიკოციტური ფორმულის განსაზღვრისას, ჩვეულებრივ, ითვლიან ახალგაზრდა (მოუმწიფებელ) ჩხირბირთვიან ნეიტროფილებსაც. უჯრედთა თითოეული ტიპი განსხვავებულ ფუნქციას ასრულებს. თითოეული მათგანის პროცენტული შემცველობა მნიშვნელოვან ინფორმაციას გვაწვდის იმუნური სისტემის მდგომარეობის შესახებ. სხვადასხვა ტიპის ლეიკოციტის რაოდენობის მომატება ან შემცირება კლინიცისტს ამა თუ იმ ინფექციური დაავადების, ალერგიული რეაქციის დიაგნოსტიკასა და სხვადასხვა პათოლოგიური მდგომარეობის შეფასებაში ეხმარება.

წყარო: 1) http://mkurnali.ambebi.ge/

2) http://www.google.ge/search?q=%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&hl=ka&tbo=d&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=yiIRUcK6Barb4QSN_oHwBA&ved=0CAcQ_AUoAA&biw=1440&bih=777

ვიტამინები

ნებისმიერმა ადამიანმა იცის რომ ვიტამინი ეს არის ის, რის გარეშეც ცხოვრება წარმოუდგენელია. ყოვლეთვის ვცდილობთ რომ მივიღოთ ვიტამინების საჭირო რაოდენობა, ვხმარობთ ყველა ღონეს რომ ამ საოცარმა ნივთიერებებმა, გაგვიხალისოს, გაგვიფერადოს და გაგვიხანგრძლივოს სიცოცხლე. ამ პოსტში წაიკითხავთ თუ რას წარმოადგენენ ვიტამინები, რა როლს ასრულებენ ჩვენს ორგანიზმში და კიდევ სხავა მრავალ საინტერესო ინფორმაციას.

ძველი დროიდან მოყოლებული ადამიანებმა იცოდნენ, რომ ზოგიერთი საკვები ძალიან სასარგებლოა და მასში არის რაღაც ელექსირის მსგავსი, რომელიც შველის ჯანმრთელობას. ვიტამინების კვლევას დიდი ისტორია აქვს მაგრამ თხრობას დავიწყებ იმ მომენტიდან როცა ამ ნაერთებს ვიტამინი ეწოდა. 1911 წელს პოლონელმა მეცნიერმა კაზიმირ ფუნკომ მიიღო კრისტალური ნივთიერება რომელიც კურნავდა ბერი-ბერის და სხვა დაავადებებს. მან ამ ნივთიერებას ვიტამინი უწოდა რაც ნიშნავს ლათ. Vita-სიცოცხლე, ამინი-ქიმიურ ნაერთთა ერთგვარი კლასია რომელიც შეიცავს აზოტს (N). მაგრამ შემდგომმა კვლევებმა გვაჩვენა რომ ზოგიერთი ვიტამინი ამინო ჯგუფს საერთოდ არ შეიცავს, თუმცა სახელწოდება მაინც შემორჩა.

ვიტამინები ეს არის დაბალმოლეკულური ორგანული ნაერთები, რომელთაც აქვთ მარტივი შედგენილობა და მრავალფეროვანი თვისებები. ისინი არიან მიკრონუტრიენტები რაც ნიშნავს რომ მათი შემცველობა საკვებში მცირეა. ვიტამინები იყოფა ორ ჯგუფად, ცხიმში ხსნად და წყალში ხსნად ვიტამინებად. წყალში ხსნადებისაგან განსხვავებით ცხიმში ხსნადი ვიტამინები მარაგდება ცხიმოვან უჯრედებში. გასათვალისწინებელია ის ფაქტიც რომ ჯანმრთელობისთვის სახიფათოა როგორც ჰოპოვიტამინოზი (დეფიციტი), ჰიპერვიტამინოზი (სიჭარბე) და ავიტამინოზი (ხანგრძლივი დოის განმავლობაში 1 ან რამდენიმე ვიტამინის მიუღებლობა).

ამ პოსტში განვიხილავთ ცხიმში ხსნად ვიტამინებს.

ვიტამინი A

მარაგდება ღვიძლში. ვიტამინ A-ს აქტრიური ფორმაა რეტინოლი, რეტინალი და რეტინმჟავა. მცენარეში სინთეზირდებიან კაროტინოიდების ჯგუფის შენაერთების სახით (ლათ. carota- სტაფილო), რომლებიც იხლიჩებიან ზემოთ ჩამოთვლილ ნივთიერებებად. კაროტინოიდები მცენარეს აძლევენ მოყვითალო-სტაფილოსფერ ან მუქ მწვანე შეფერილობას. რეტინოლი ორგანიზმში გარდაიქმენბა რეტინოლფოსფატად, რომელიც მონაწილეობს სხვადასხვა ბიოქიმიურ პროცესში. რეტინოლფოსფატი აუცილებელია ნორმალური ზრდის რეგულაციაში და ლორწოს სეკრეციისათვის საჭირო ნივთიერებების წარმოსაქმნელად. იგი მოქმედებს როგორც სტეროიდული ჰორმონი, არეგულირებს ზრდას და დიფერენცირებას. ვიტამინი A ასევე საჭიოა ნორმალური ეპითელური ქსოვილის შესანარჩუნებლად, რკინის მატრანსპორტირებელი ცილის- ტრანსფერინის სინთეზისათვის, მხედველობის გასაუმჯობესებლად და გააჩნია კიბოსგან დამცავი ეფექტი.

ვიტამინი A-ს დეფიციტი არღვევს იმუნურ სისტემას, ნორმალურ ზრდას, ასევე იზრდება სიმსივნური უჯრედების გაჩენის შანსი და იწვევს ქათმის სიბრმავეს (ოდნავი შებინდებისას ადამიანი ვეღარ ხედავს). დეფიციტის კლინიკური სიმპტომები იშვიათია, მაგრამ ხშირია ღვიძლის დაზიანების ან დაავადების დროს. ხანგრძლივი დროის განმავლობაში მისი ჭარბი მიღება შეიძლება ტოქსიკური იყოს. ჰიპერვიტამინოზის(სიჭარბის) სიმპტომები, ჩვეულებრივ გამოიხატება ძვლის ტკივილით, ქერცლოვანი დერმატიტით, ღვიძლისა და ელენთის გადიდებით, გულისრევით და დიარეით. ნორმალური საკვებით კვების დროს ჰიპერვიტამინოზი პრაქტიკულად შეუძლებელია, ის ძირითადად ვითარდება ვიტამინის შემცველი პრეპარატების გადაჭარბებული მიღებისას. ვიტამინი A-ს შეიცავს სტაფილო, პომიდორი, კვერცხის გული, ღვიძლი, კარაქი, სრულფასოვანი რძე და სხვა.

ვიტამინი D

ვიტამინი D უდნა განვიხილოთ როგორც პროჰორმონი. მისი აქტიური ფორმებია ერგოკალციფეროლი (D2) და ქოლეკალციფეროლი (D3), იგი ორგანიზმში წარმოიქმენაბ კანზე ულტრაიისფერი დასხივების შედეგად. ამრიგად თუ ადამიანი ცხოვრობს ისეთ პირობებში სადაც ულტრაიისფერი დასხივების დოზა ნაკლება მაშინ ეს ვიტამინი უდნა მიიღოს საკვებიდან. D ვიტამინის ორივე ფორმა მეტაბოლიზდება ღვიძლში. ისინი გარდაიქმნებიან D ვიტამინის ორგანიზმში ძირითადად მოცირკულირე ფორმაში ჰიდროქსიქოლეკალციფეროლი [25-(OH)2D], რომელიც კვლავ გარდაიქმენა სხვა ნაერთად და უკავშირდება პარათიროიდულ ჰორმონს, რომელიც ორგანიზმში პროდუცირდება შრატთან ერთად კალციუმის ნაკლებობის საპასუხოდ. ვიტამინი D ხელს უწყობს ორგანზმში კალციუმის აბსორბციას (ათვისება) და ძვლის ნორმალიზებას.
იგი შესაძლოა მონაწილეობს კიდევ სხვა პროცესებში რომელიც ჩვენთვის უცნობია.

ვიტამინ D-ს ნაკლებობა იწვევს ძვლების დემინერალიზაციას, რომელიც ბავშვებში გამოიხატება რაქიტით, ხოლო უფროსებში ოსტეომალაციით. დეფიციტი ძირითადად გვხვდება მოხუცებში, დაბალი შემოსავლის მქონე ადამიანებში, მკაცრ ვეგეტარიანელებში და ქრონიკულ ალკოჰოლიკებში. კალციუმის დიდი დოზებით მიღება იწვევს ჰიპერკალციურემიას, რაც მოასწავებს შარდკენჭოვან დაავადებას. ვიტამინი D-თი მდიდარია რძე, კარაქი, განსაკუთრებით თევზის ქონი და სხვა.

ვიტამინი E

ვიტამინი E საკვებში გვხდება ტოკოფეროლებისა და ტოკოტრიენოლების სახით ისინი მარგადებიან მოცირკულირე ლიპოპროტეინებში, უჯრედულ მემბრანაში და ცხიმოვანი მარაგის ადგილებში, სადაც ისინი მქომედებენ თავისუფალი რადიკალების ხაფანგებად. ვიტამინი E არის ბუნებრივი ანტიოქსიდანტი. ალფა-ტოკოფეროლი წარომადგენს ჟანგბადის რეაქტიული სახეობების ყველაზე ძლიერ ხაფანგს, ხოლო გამა-ტოკოფეროლი აზოტის რეაქტიული სახეობების ხაფანგია. ტოკოფეროლები და ტოკოტრიენოლები მნიშვნელოვანია გულსისხლძარღვთა დაავადებების პრევენციის თვალსაზრისით. ვიტამინი E აუცილებელია ნორმალური იმუნური ფუნქციის შენარჩუნებისთვის, ასევე მნიშვნელოვანია კუნთების სისუსტის და გონებრივი ჩამორჩენის დროს, რომელიც ძირითადად მოხუცებში გვხვდება. ალფა-ტოკოფეროლი ხელს უშლის ათეროსკლეროზის განვითარებას ადრეულ ასაკში.

ადამიანებში პრაქტიკულად შეუძლებელია ვიტამინი E-ს მძიმე დეფიციტის განვითარება, რადგან საკვებში მისი რაოდენობა საკმარისია. ამჟამად არ არის აღმოჩენილი E ვიტამინის დეფიციტით გამოწვეული რაიმე მნიშვნელოვანი დაავადება. ვიტამინ E-ს შეიცავს ზეთი, სიმინდი, რძე, თევზი, მარცვლეული და ა.შ.

ვიტამინი K

ვიტამინი K წარმოდგენილია ფილოქინონად (K1) და მენაქინონად (K2), ისინი სინთეზირდებიან ნაწლავური ბაქტერიების მიერ. K ვიტამინი საჭიროა გლუტამინმჟავას ნაშთების გამა-კარბოქსიგლუტამინმჟავას ნაშთებად გარდასაქმნელად მრავალ წინამორბედ ცილაში. სისხლის კოაგულაციაში მონაწილე 7 ცილა საჭიროა ვიტამინ K-დამოკიდებულ აქტივაციას, მონაწილეობს სისხლის შედედების ფაქტორებში, ამრიგად იგი საჭიროა სისხლის შედედებისთვის. ასევე აუცილებელია ძვალში არსებული 3 ცილის გამა-კარბოქსიგლუტამინმჟავას ნაშთების სინთეზისათვის.

ადამიანში ვიტამინ K-ს დეფიციტი ყველაზე იოლად შესამჩნევი სიმპტომია სისხლის შედედების გახანგრძლივება, რაც ასახავს იმას რომ ვიტამინი K აუცილებელი სისხლის კოაგულაციისთვის. საკვებში მცირე შემცველობის დროს უპირატესად გროვდება ღვიძლში. ნაწლავებში წარმოქმნილი K ვიტამინი ძნელად შეიწოვება ორგანიზმში ასე რომ საკვებიდან მიღებაც აუცულებელია. მისი უკიდურესი დეფიცითი იწვევს ძვლების მინერალიზაციას, უფრო ხშირად ვითარდება ახალშობილებში, განსაკუთრებით მათში რომელთა დედებიც მკურნალობდნენ ანტიკონვულსიური პრეპარატებით. ვიტამინ K-ს შეიცავს კომბოსტო, ყვავილოვანი კომბოსტო, ზოგიერთი მარცვლეული და სხვა.

რათქმაუნდა ეს მხოლოდ მცირედია იმ ფუნქციებისა რასაც ვიტამინი ორგანიზმში აკეთებს, უბრალოდ ყველასთვის გასაგებად რომ დამეწერა უდან შემემოკლებინა თორემ ქიმიის მცოდნის გარდა ბევრისთვის ჩინური იქნება ის გზა რომელსაც გადის ვიტამინი ორგანიზმში მეტაბოლიზმის დროს. შემდეგ ნაწილში შემოგთავაზებთ წყალში ხსნად ვიტამინებს რომლებიც ასევე არანაკლებ საინტერესო და სასარგებლოა ჩვენთვის.

წყარო: 1) თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის ბიოქიმიის კათედრა.

2) http://www.google.ge/search?q=%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&hl=ka&tbo=d&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=1hQRUeHDFaim4ATstYDYCw&ved=0CAcQ_AUoAA&biw=1440&bih=777

ანორექსია

ტერმინი ანორექსია ნიშნავს საკვების მადის არქონას და შეიძლება იყოს უამრავი დაავადების სიმპტომი.

ანორექსიიით დაავადებული ადამიანი….

ახლა კი ცნობები ამ დაავადების შესახებ.. :
ანორექსია ნერვოზა არის დაავადება, რომელიც ხასიათდება ადამიანის მიერ საკვების შეზღუდვით ან სრულიად უარყოფით, რაც იწვევს წონის არანორმალურ კლებას და საბოლოო ჯამში-სიკვდილს.

უპირატესად ემართებათ ახალგაზრდა გოგონებს, რომლებიც ბაძავენ არანორმალურად გამხდარ ცნობილ მოდელებსა და მსახიობებს. ისინი მუდმივად იცავენ დიეტებს და საბოლოოდ სრულიად ამბობენ კვებაზე უარს, აქვთ გასუქების აკვიატებული შიში და ადექვატურად ვეღარ აფასებენ საკუთარ მდგომარეობას.

ანორექსია ნერვოზა ფსიქოლოგიურ დარღვევებს შორის ყველაზე მაღალი სიკვდილიანობით ხასიათდება. დაახლოებით 10% ადამიანებისა, რომლებსაც აქვთ ეს დიაგნოზი, იღუპება მასთან დაკავშირებული გართულებებით. ამ დროს ზიანდება გულ-სისხლძარღვთა სისტემა, ვითარდება ბრადიკარდია. ასეთ ადამიანებს აქვთ დარღვეული ელექტროლიტთა ბალანსი, ფოსფატების დაბალი შემცველობა, რომელიც იწვევს გულის დაზიანებას, კუნთების სისუსტეს, იმუნური სისტემის დაქვეითებას და საბოლოოდ, სიკვდილს. ისინი, ვისაც ანორექსია სრულწლოვნობამდე განუვითარდათ, ნორმალურად არ იზრდებიან და აღენიშნებათ აუცილებელი ჰორმონების (მათ შორის სასქესო ჰორმონების) შემცირებული და კორტიზოლის გაზრდილი რაოდენობა. 38-50%-ში შეიძლება განვითარდეს აგრეთვე ოსტეოპოროზი. ანორექსია ყველას ერთნაირ ზიანს არ აყენებს. მაგალითად, შეიძლება სხვადასხვა შედეგი გამოიწვიოს მოზარდებსა და მოზრდილებში.

ანორექსია ნერვოზა იწვევს ცვლილებებს ტვინის სტრუქტურასა და ფუნქციებში. ვარაუდობენ, რომ შიმშილთან დაკავშირებულია ტვინის პარკუჭების ზომაში მატება. ნორმალური წონის აღდგენისას ისინიც ნორმალურ მდგომარეობას უბრუნდებიან. ანორექსიასთან აგრეთვე დაკავშირებულია სისხლის მიმოქცევის შემცირება საფეთქლის წილებში.

საშუალებები და გზები, რომლებიც ხელს უწყობენ წონის კლებას ან დაბალი წონის შენარჩუნებას (კალორიული საკვებისგან თავის არიდება, პირღებინების ან ფაღარათის ხელოვნურად გამოწვევა, გადაჭარბებული ვარჯიში, მადის დამაქვეითებლების ან შარდმდენი საშუალებების ჭარბი გამოყენება);
ფიზიოლოგიური დარღვევები- მათ შორის ენდოკრინული სისტემის დარღვევა, რომელიც იწვევს ქალებში-ამენორეას, ხოლო მამაკაცებში-სქესობრივი ინტერესის და პოტენციის დაქვეითებას. აწეული ზრდის ჰორმონების, კორტიზოლის დონე, შეცვლილი თიროიდული ჰორმონის პერიფერიული მეტაბოლიზმი და ინსულინის სეკრეცია; თუ ანორექსია ვითარდება პუბერტულ ასაკამდე, ზრდის და განვითარების შეჩერება ან შენელება.

გარდა ამისა, არის უამრავი ნიშანი, რომელიც აუცილებელი არ არის ანორექსიის დიაგნოსტირებისთვის, მაგრამ ხშირად (არა ყოველთვის) თან ახლავს მას. ესენია:

ფსიქოლოგიური:
სხეულის არაადექვატურად აღქმა
სრულყოფილებისკენ სწრაფვა
არაადექვატური თვითშეფასება (სხეულის წონის ან ფორმის მიხედვით)
საკვების მიღებამდე და მის შემდეგ საკვების და წონის მუდმივი კონტროლი

ემოციური:
საკუთარი თავის პატივისცემის და ქმედითუნარიანობის დაქვეითება
დეპრესია ან ქრონიკულად ცუდ ხასიათზე ყოფნა
განწყობის ხშირი ცვლა
მუდმივი შიში გასუქებისა

სოციალური:
ცუდი, ან გაუარესებული სასკოლო მოსწრება
ძველ მეგობრებთან ან სხვა ნაცნობებთან ურთიერთობის გაწყვეტა ან გაფუჭება
ოჯახის წევრებთან ურთიერთობის გაფუჭება

ფიზიკური:
წონის ძლიერი დაკარგვა
ენდოკრინული დარღვევები
შიმშილობის სიმპტომები, მაგალითად მეტაბოლიზმის დაქვეიტება, ბრადიკარდია, ჰიპოტენზია, ჰიპოთერმია, ანემია.
სხეულზე ზედმეტი თმის გაზრდა
მინერალების და ელექტროლიტების დონის ცვლილება
თუთიის დეფიციტი
ხშირად ლეიკოციტების რიცხვის შემცირება
იმუნური სისტემის ფუნქციის დაქვეითება
სხეულის მასის ინდექსი 17.5-ზე ნაკლები, ან მოსალოდნელი წონის 85%-ზე ნაკლები
შესაძლებელია ძლიერ სიფერმკრთალე და ჩაცვენილი თვალები
ძვლების და სახსრების ჭრიალი
სითხის დაგროვება კოჭებში დღისით და თვალების გარშემო-ძილისას
კუჭის შეკრულობა
ძალიან მშრალი ან დამსკდარი ტუჩები
სისხლით მომარაგების დარღვევა, განსაკუთრებით კიდურების
წონის ძლიერმა კლებამ შეიძლება გამოიწვიოს აგრეთვე ნერვის გადაადგილება, რის შედეგადაც გაძნელდეს კიდურების მოძრაობა
თავისტკივილები
თმის გათხელება
ფრჩხილების მსხვრევადობა
მუდმივად სიცივის შეგრძნება

ქცევითი:
გადაჭარბებული ვარჯიში, საკვების ზედმეტად შეზღუდვა
ვარჯიშის ან ჭამის შეზღუდვის დამალვა
შესაძლოა საკუთარი თავის ვნება, თვითმკვლელობის მცდელობები
წინის შესახებ მითიტებებზე ძლიერ მგრძნობიერობა
ძლიერ გაბრაზება როდესაც აძალებენ “აკრძალულ” საჭმელს.

წყარო: 1) http://ucnauri.com/

2) http://www.google.ge/search?q=%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90&hl=en&tbo=d&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ei=YRERUbHzAtD74QT92IHADA&ved=0CAoQ_AUoAA&biw=1440&bih=688&sei=bhERUZ25Ooii4gSa3IDwBw